Pandemi dönemi herkes gibi yeni anne adaylarını da tedirgin ediyor. Bu süreçte yapılması gerekenler Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Pınar Kadiroğulları tarafından Womanlogy anneleri için hazırlandı:
Pandemi süreci doğum hazırlığı yapan anne adayları ve doğum sonrası emzirme dönemindeki anneler için ek önem taşımaktadır. Pandemi sürecinde, hamile kadınların yaşadıkları hormonal değişikliklerin etkisiyle var olan kaygıları, daha da artabilmektedir. Bu süreçte bağışıklık sisteminin güçlü tutulması, rutin egzersizlerine devam etmeleri ve doğum hazırlıklarını aksatmamaları önem taşımaktadır.
Her yıl sıklıkla yaşanan ağır grip atakları bile bağışıklığı zayıflamış gebelerde artı risk oluşturur. Covid-19 ile ilgili ise henüz yeterli veri ve çalışma bulunmamaktadır. Karşı karşıya kaldığımız virüs tamamen yeni ve tanınmayan bir virüs olduğundan gebelerde etkisi ile ilgili, geniş çaplı çalışmalar yapılması gerekmektedir. Bu da uzun yıllar alabilir. Genel olarak gelen ilk veriler covid ve gebelik ilişkisinin olumsuz olmadığını göstermektedir. Yapılan ilk çalışmalar doğum yapanlarda herhangi bir komplikasyon görülmediğini, bebeklere enfeksiyon geçmediğini, anne sütünde virüs saptanmadığını kısıtlı sayılarla da olsa göstermektedirler.
Oluşturulmuş genel tedavi algoritmaları da gebe bir kadının gebe olmayandan daha büyük bir risk taşımadığını, toplum için geçerli genel önerilerin gebeler için de geçerli olduğunu belirtmektedir. Hafif geçirilen Covid-19 atağında kullanılan temel ilaçlar da uzun yıllardır bilinen ve gebelerin nispeten güvenle kullanabileceği ilaçlar. Bu bilgiler ışığında aslında içimizi bir nebze daha ferah tutabiliriz.
Kişisel hijyene dikkat etme, sosyal mesafeyi koruma, olabildiğince izole kalma gibi yöntemleri artık herkes ezberledi. Bunun dışında düzenli beslenmeye devam etmek, günlük aktivite düzenine sadık kalarak kısa yürüyüşler, ev içi basit egzersizler yapmak ve uyku döngüsünü bozmamak korunma yöntemlerinin başında geliyor. Rahatlatıcı nefes egzersizleri, mümkün olduğu kadar çalışma hayatını devam ettirmek, keyif verici aktivitelerin devamı, güvenilir bilgi kaynaklarından faydalanmak kaydıyla sosyal medyadan tamamen kopmamak temel önlemler arasında sayılabilir.
Pandemi sürecine bağlı kaygı duyan annelere nasıl davranılmalı ?
Bir gebenin aklında “sağlıklı ve vaktinde doğum yapabilecek miyim, virüs kaparsam tedavi görebilir miyim, bebeğime virüs geçer mi, bebeğim kalıcı zarar görür mü, doğum sonrasında emzirebilir miyim?” gibi soruların olması son derece anlaşılır. Gebelik duyguların yoğun yaşandığı bir dönemdir. Gebeliğe bağlı hormonal değişiklikler de kaygıları tetikler. Baba adayları ve varsa diğer çocuklar bu kaygıya ortak olabilir ya da abartılı bulup gebeye öfke de duyabilir. Bu süreçte baba adayları sabırlı olmalı; çocukların da süreçle ilgili sorularına doğru cevaplar verilmelidir. Çocuklarla gelecekte, sağlıklı günlerde, kardeşle yapılacak aktivitelerin hayali kurulabilir, doğacak kardeş masallara, hikayelere dahil edilebilir. Belirsizlik; bilinmez bir durumla karşı karşıya kalmak bireyin kontrol duygusunun zayıflamasına neden olur ve bu da ruhsal savunma düzeneklerini tetikler. Bu savunma düzenekleri, kaygılanma, temizlik takıntılarının artması ve bedensel belirtilerin hemen kötüye yorulması gibi kendini gösterebilir. Gebenin davranışsal değişiklikler göstermesi kabul edilebilir ve mutlaka ruhsal açıdan desteklenmelidir.
Hamilelik, korona virüs enfeksiyonu riskini artırır mı ?
Gebelik sürecinde bağışıklık sistemi zayıflamaktadır. Bağışıklığın azalması hamile kadınları viral solunum yolu enfeksiyonlarına karşı daha yatkın hale getirmektedir. Ayrıca hamilelik döneminde solunum sisteminde bazı değişiklikler olmaktadır. Bu değişiklikler solunum yolu enfeksiyonlarının hamilelik döneminde daha şiddetli geçirilmesini de beraberinde getirmektedir. Elimizde yeterli veri olmamak ile birlikte, anne adaylarının covid-19 salgına karşı daha tedbirli olmaları gerekmektedir.
Gebeler nasıl tedbirler almalı ?
Gebelerin alacakları tedbirler aslında toplumun diğer bireylerinden farklı değildir. Özellikle el hijyeni önemli olup eller en az 20 saniye su ve sabun ile yıkanmalıdır. En az yüzde 60 alkol içeren el dezenfektanları hamilelik döneminde kullanılabilir. Eller göz, ağız, burun bölgesinden olabildiğince uzak tutulmalıdır. Gebeler salgın döneminde olabildiğince evden çıkmamalı ve sosyal mesafeyi mutlaka korumalıdır. Eve ziyaretçi kabul edilmemelidir. Evden çıkmak durumunda kalırlarsa maske takmalı ve diğer kişiler ile aralarına en az 1 metre mesafe koymalıdırlar. Dengeli beslenmeli, düzenli uyumalı ve vücut direncini artırmalıdırlar.
Korona virüs hamilelik döneminde bebeğe bulaşır mı ?
Gebelikte geçirilen korona virüs enfeksiyonunun anneden bebeğe bulaşma riski henüz tam olarak bilinmemektedir. Fakat erken gebelik döneminde geçirilen yüksek ateşli hastalıkların bebek üzerine olumsuz etkileri olabilmektedir. Dolayısıyla anne adayları bu enfeksiyona karşı sıkı tedbirler almalı ve olası bir bulaş riskinden azami ölçüde kaçınmalıdır.