Gerek kalıtsal faktörler, gerek yaş, gerekse tıbbi geçmiş gibi pek çok faktör gebeliği riskli hale getirebiliyorken riskli gebeliklerde perinatolog kontrolünün önemini ve bilinmesi gereken diğer detayları  Perinatolog Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Mustafa Behram ile ele aldık. Bu bilgilendirici ve önemli röportajımız sizlerle:

• Merhaba Mustafa Bey, kendinizden bahseder misiniz?

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanlığımı Dr. Zekai Tahir Burak Kadın Hastalıkları ve Doğum Evi’nde tamamladıktan sonra yandal sınavına girerek, Türkiye’de 7.si olarak  Kanuni Sultan Eğitim Araştırma Hastanesi’nde Perinataloji Bölümü’nü kazandım. Evli ve 2 çocuk babasıyım. Özel ilgi alanlarım arasında tenis oynamak, tarihi kitaplar okumak yer alıyor. Amatör olarak fotoğraf çekmeyi de çok severim.

• Stresin riskli gebeliklere olan etkisi nedir?

Bilindiği üzere stres, hemen her hastalığın başlangıç faktörü olarak kendini gösteriyor. Bu yüzden, stresten uzak durmak rahat bir hamilelik geçirmenin ilk kriterleri arasında yerini alıyor. Çünkü stres, gebelik sürecinde kimi zaman istenmeyen komplikasyonlara sebebiyet verecektir. Örnek verecek olursam stres; erken doğum, düşükler, rahim enfeksiyonları ve hatta doğum anında bebeğin oksijensiz kalmasına bile neden olabiliyor.

• Anneler gebe kalmadan önce nelere dikkat ederse gebeliğin riskli olma ihtimali düşer?

Hamile kalmadan önce dikkat edilmesi gereken birçok kriter olsa da kimi zaman bu kriterler riskli gebeliğin önüne geçemiyor. Genetik bazı hastalıklar ve anne adayında çocukluktan itibaren var olan rahatsızlıklar kimi zaman riskli gebeliği zorunlu kılabiliyor. Bu nokta da ise doktorun anne adayını yönlendirmesi sağlıklı bir gebelik için önem taşıyor. Hamilelik sürecinden önce sigara – alkol tüketiminin bırakılması, düzenli beslenme, kilo kontrolü, stres yönetimi, kafein tüketimi hamilelik sürecini etkiliyor. Ancak, gebe kalınan yaş, tıbbı geçmiş, çoklu hamilelikte kimi zaman engellenemeyen riskli gebelikler arasında yerini alıyor.

• Riskli gebeliklerde vajinal doğum hakkındaki düşünceleriniz nelerdir?

Doğum şekli, riskli gebeliğin nedenlerine göre değişkenlik gösterir. Örnek vermem gerekirse; rahim ağzının tamamen kapattığı plasenta previa vakalarında planlı bir şekilde sezaryen doğum yapılması gerekir. Ancak bebeğin kilosu, geliş pozisyonu anne adayının fiziki durumu vajinal doğuma uygun ise riskli gebelik olsa bile vajinal doğum gerçekleştirilebilir.

• Riskli gebelik nedir?

Riskli gebelik, anne adayının ve bebeğin hayati risk taşıdığı hamilelik sürecini kapsar. Bu durum; anne adayında risk, plesentada risk ve bebekte risk olarak kendi içinde 3 gruba ayrılır. Anne adaylarında hamilelik sürecinde görülen hastalıklar ve hamilelik sürecinde ortaya çıkan bazı sorunlar riskli gebeliğin oluşmasına neden olur. Gebelik zehirlenmesi, rahim ağzı yetmezliği, bebekte gelişme geriliği, bebekte kan uyuşmazlığı, fetal anomali, erken doğum riski gibi birçok sebep riskli gebeliğe neden olan problemlerin başında geliyor.

• Perinatoloji ve Perinatalog nedir?

Perinataloji, riskli gebelik takibinin yapıldığı bir tıbbı alandır. Hamilelik öncesi, sırası ve sonrasında bebekte ve anne adayında ortaya çıkabilecek tanı ve tedavi süreçleri ile ilgili takibinin yapılmasını sağlar. Perinatalog ise riskli gebelik tedavisinin takibini yapan Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanlarına verilen isimdir. Uzmanlık alındıktan sonra Riskli Gebelik Uzmanlığı eğitimleri alındıktan sonra Perinatalog olunur.

• Riskli gebeliklerde anne karnından tedavi mümkün mü?

Gebelik sürecinde yapılan bazı testler ile birlikte ilerleyen teknoloji ve tedavi yöntemleri bebeğin, anne karnındayken tedavisini mümkün kılabiliyor. Bu süreçte, özel ultrason, laboratuvar testleri, amniyosentez, kordosentez, biyofiziksel profil, kronik villus örneği ve servikal uzunluk ölçümü gibi testler yapılıyor. Bebekteki gelişim bozukluklarının tespit edilebilmesi için amniyosentez dediğimiz sıvı alınır ve 15. haftadan sonra bebekte oluşan beyin ile ilgili sorunlar tespit edilir. Riskli gebelik sürecinde yapılan testlerden biri de servikal uzunluk ölçümüdür. Bu ölçüm ise doğumun riskli olup olmayacağı hakkında bilgi verir. Bu yüzden hamilelik sürecinde yapılan bazı testler, hem anne hem de bebek sağlığı için bilgiler verirken, tanı ve tedavi için de önem arz ediyor.

• Yüksek riskli gebelik takibi nasıl yapılmalı?

Genellikle gebeliğin 4. Haftasından itibaren doktor kontrollerine başlanır. 28. haftaya kadar aylık periyotlarla kontroller yapılır. 28. haftadan doğuma kadar ise 2 haftada bir gebeliğin takip edilmesi gerekir. Kontroller, anne adayına ve bebeğin sağlığına göre değişiklik gösterebilir. İlk yapılan kontrollerde anne adayının tıbbı geçmişi incelenir. 12. haftadan itibaren ultrason muayenelerine başlanır. Bebeğin kontrolü yapılırken gerekli durumlarda kalbine ve ense kalınlığına da bakılmalıdır.

• Anne karnından alınan kan testi ile Down Sendromu anlaşılabilir mi?                                                                                                                 

Onbirinci ile 14. haftada yapılan tarama testleri bebekte Down Sendromu olasılığını tespit etmemizi sağlar. Kimi zaman ultrason ile ölçülen ense kalınlığı 3 mm sınırını aşan her bebek için ‘’Down Sendromu’’ teşhisi konuluyor. Ancak ultrason ile bu teşhis konulamaz. Ultrason muayenesinde bebekteki ense kalınlığının yüksek çıkması Down sendromu riskini oluşturabilir, ancak kesin tanı koymak için detaylı analizlerin ve testlerin yapılması, çıkan sonuçlara teşhis konulması gerekir.

Mustafa Bey’e teşekkür eder, tüm gebelerimiz için sağlıklı doğumlar dileriz.