Etiket

uyku düzeni

Yazılar

Sirkadiyen Ritim Nedir?

Sirkadiyen ritim, 24 saatlik bir döngü içerisinde vücudun düzenini koruyan bir nevi vücut saatidir. Vücudun düzenli işlemesinden sorumlu olan sirkadiyen ritim, hormonların, metabolizmanın ve organların düzenli çalışmasını direkt olarak etkilemer ve vücudu bir takım önemli rahatsızlıklardan uzak tutar.

Sirkadiyen ritimler her insanın vücudu tarafından özel olarak üretilir. Kimilerinin sabah insanı veya akşam insanı olarak bilinmesi de sirkadiyen ritimle ilgilidir. Ritmi kısa olanlar gün ışığıyla beraber güne başlar, uzun ritimli olan kişiler ise daha geç uyanmaya ve akşamları daha aktif olmaya meyillidir. Güneş ışığı, sıcaklık, beslenme, yaş gibi faktörlerin ritmi etkilediği araştırmalar sonucunda ortaya çıkmıştır. Yaş ilerledikçe kilo alımında artış, düzensiz ve az uyku, bağışıklık sisteminin bozulması ve daha pek çok sonuç, sirkadiyen ritmin eskisi gibi çalışmadığını ispatlamaktadır.

Biyolojik Saatimiz/ Kaynak: Vikipedi

Sirkadiyen Ritim Nasıl Bozulur?

  • Saat farkı olan yolculuklar,
  • Vardiyalı çalışmalar,
  • Uyku düzeninde aksaklıklar,
  • Gebelik,
  • Menopoz,
  • Alışılandan daha geç uyumak veya uyanmak,
  • Alzheimer

Vücudun bu düzenini korumak oldukça önemlidir. kısa süreli bozulan vücut ritimlerinde uykusuzluk, yorgunluk,  konsantrasyon eksikliği görülürken, uzun süreli bozulmalarda ise obezite, kanser, bipolar bozukluklar, kalp-damar hastalıkları, nörolojik rahatsızlıklar gibi pek çok hastalıkların yaşandığı bilinmektedir.

Uzun ömrün anahtarı olarak tanımlanan sirkadiyen ritmi korumanın en önemli adımları düzenli yaşam, kaliteli uyku ve sağlıklı beslenme olarak biliniyor. Kaliteli bir uyku için yapılması gerekenleri öğrenmek için ilgili yazımızı okuyabilirsiniz.

 

 

Bebeğinizin gelişimini sağlıklı devam ettirebilmesi için belli başlı rutinleri devam ettirmeniz ve özellikle uykularını almasını sağlamanız çok önemlidir. Bebeğinizle hem gün içinde hem de gece uykularında bir düzen oturtmuş olabilirsiniz. Fakat bazı durumlar vardır ki bu düzeni alt üst eder. Bozulan uyku düzeni de ilk sizi olumsuz etkiler. Problemin sebebini bulursanız çözümünü bulmak kolaylaşacak. İşte bebeğin uyku düzenini bozan sebepler:

*Gündüz yeteri kadar uyumaması: Gece uykularının bozulmasının en önemli sebeplerinden biri gündüz uyku rutinlerinin değişmesidir. Uyku uykunun mayasıdır sözünü hatırlayınız. Gündüz yeterli şekilde uyuyamayan bir çocuğun gece düzenli uyuması beklenmemelidir. Gündüz rutinlerini devam ettirebilmek için bebeğinizin hangi ayda olduğuna bağlı olarak dışarı çıkma, misafir kabul etme gibi aktivitelerinizin saatlerini iyi ayarlamalısınız.

*Gün içinde çok yorulması: Bebeğiniz gün içinde sadece yatıyor gibi görünse de fazla uyarana maruz kalmak ve uykusuz kalmak onu yorar. Çok yorulan çocuk gece iyi uyur düşüncesi yanlıştır. Yorgun olmak hem uykuya dalmayı zorlaştırır hem de uykunun sıkça bölünmesini sağlar.

*Büyüme atakları: Her şey yolundayken bir anda bebeğinizin huyunun değiştiğini fark edersiniz. Uyku düzeni, iştahı hatta morali dönem dönem alt üst olur. Bu durumda korkmayın ve o kritik bir kaç günü geçirmeye bakın. Bebeğiniz vücudunun ve beyninin hızlı büyüme temposu karşısında yorulmakta ve bununla baş etmeye çalışmaktadır. Büyüme atağı olan haftalar aşağı yukarı bu şekildedir. Bu haftalardan birindeyseniz durumu normal karşılamaya çalışın ve bebeğinize destek olun. 2.hafta, 5.hafta, 6.hafta, 12.hafta, 15.hafta, 23.hafta, 34.hafta, 42.hafta ve 54.hafta.

*Diş çıkarması: Her bebek farklı acı eşiklerinde dişlerini çıkarır. Bazı bebekler yüksek ateş ve tüm düzenlerinin bozulması şeklinde çıkarırken bazıları normal bir süreç gibi kolaylıkla atlatır. Bebeğiniz 6.ayına gelmişse, ağzından çok fazla salya akıyorsa, diş etleri beyazlamış ve kabarmışsa yakında diş çıkarabilir anlamına gelir.  Bu, gece uykularına da yansıyacaktır. Güzel haber: geçici bir durumdur.

*Ortam değişimi: Farklı bir mevsime geçiş, farklı ortam, farklı yatak gibi değişimler bebeğinizin uyku düzenini etkileyebilir. Örneğin tatildeyseniz veya farklı bir evde kalıyorsanız bebeğiniz bu değişimi hisseder ve uykuları bundan etkilenebilir. Yeni ortama alışması zaman alabilir.

*Bağırsak problemleri: Bu problemler geçmeyen gaz sancıları, kabızlıklar olabileceği gibi bağırsak parazitleri de olabilir. Kıl kurdu gibi parazitler bebeğinizin özellikle sabaha karşı uykularının çok kez bölünmesine sebep olur. Varsa gaz ve kabızlığı gidermeye çalışmanızın yanı sıra bu tarz parazitler kapıp kapmadığını da anlamaya çalışın.

*Bebeğe bakan kişinin değişmesi: Bakıcı veya aileden bebekle sürekli ilgilenen bir kişinin gitmesi/değişmesi bebekte bazı değişimlere yol açar. Bebekler kendi bakımlarını üstlenen kişileri diğerlerinden çok iyi ayırt ederler ve onlara bağlanırlar. Eksiklikleri uyku düzenlerini de etkileyebilir.